Nếu bạn đang tìm kiếm cơ hội với công việc viết lách, mình mong bạn sẽ chỉ bắt đầu khi đã hiểu ít nhất là cơ bản về nó. Dưới đây là một “mảnh ghép” nhỏ trong những điều đó từ trải nghiệm bản thân và mình tha thiết mong bạn biết điều này! Đó là: Tiền bạn kiếm được từ công việc (bạn gọi là) viết lách, thực chất nó đến từ đâu?
Mình tạm “lý thuyết hóa” theo bản chất của việc kiếm tiền “có liên quan” đến viết lách và chia chúng làm 3 nhóm là:
Mục Lục
Thứ nhất: Làm thuê – Tiền đến từ việc bán sức “lao động”
Ở nhóm này, bạn có thể hiểu là bạn bán “khả năng viết lách” của mình để kiếm tiền, nó chỉ đơn thuần là vậy. Bạn được trả công dựa vào số lượng và chất lượng theo yêu cầu của người thuê viết.
Ví dụ:
Mình có một website bán thức ăn cho thú cưng.
Mình thuê bạn viết các bài trên website của mình.
Mình trả tiền cho bạn vì bạn đã bỏ công sức và trí tuệ để làm việc đó cho mình.
Một số công việc viết lách mà bản chất kiếm tiền tương tự có thể kể đến như: copywriter, ghostwriter (tạm hiểu: viết bài dưới danh nghĩa là một người khác), biên tập viên, được thuê viết n thứ trên đời như nội dung website, thông cáo báo chí, lời bài hát, ebook, bài đăng social media, thông tin trên bao bì sản phẩm, menu quán ăn, bài phát biểu, kịch bản tiktok, kịch bản youtube, truyện online…
Như vậy, ở nhóm này bạn xác định 2 điều sau:
- Công việc kiếm tiền này có ưu điểm là “ăn chắc mặc bền” (ví dụ giá 1 bài 100k thì viết xong 1 bài nhận 100k, 10 bài là 1 triệu – chắc như bắp – à không tính trường hợp bị scam nhé) nhưng sẽ bị hạn chế về thu nhập, vì sức người thì có hạn.
- Số tiền “công” bạn nhận được sẽ tương xứng với tính chất của “lao động”: Nếu viết theo kiểu “công nhân viết” thì giá không cao, viết các nội dung yêu cầu tính sáng tạo cao thì tiền công theo đó cũng cao hơn.
Xem thêm: Chuyện nghề Freelancer Content Writer
Thứ hai: Tiền đến từ traffic (lượt truy cập nội dung bài viết)
Bản chất công việc này là tạo một phễu lớn người xem bài viết và bạn sẽ được trả tiền từ một số người xem giá trị trong phễu đó.
Vậy ai sẽ trả tiền cho bạn? Để trả lời câu này thì chúng ta lại phải đi vào những cách kiếm tiền phổ biến từ traffic nhờ viết lách:
Google AdSense
Ở hình thức này, Google sẽ là người trả tiền cho bạn. Cụ thể, ở khía cạnh viết lách, bạn cần có 1 website, viết gì đó hay ho để mọi người đọc nó. Google sẽ đặt quảng cáo (quảng cáo này là từ các doanh nghiệp đã mua quảng cáo của Google) trên website của bạn và trả tiền cho bạn, tiền nhiều hay ít tùy thuộc vào lượt người xem, mà chính xác hơn là lượt người click vào quảng cáo. Tuy nhiên, trước đó, bạn cần có 1 lượng traffic đủ lớn và ổn định thì Google mới duyệt cho bạn kiếm tiền bằng hình thức này. Và thường làm thị trường nước ngoài giá của mỗi lượt click sẽ ổn hơn so với thị trường Việt Nam (hình như người ta thống kê trung bình chỉ khoảng $0.03/click thị trường trong nước – trải nghiệm thực tế của #giangbec thì cũng đúng là tầm tầm đó mọi người ạ).
Affiliate Marketing
Còn gọi là tiếp thị liên kết và doanh nghiệp sẽ là người trả tiền cho bạn. Cụ thể, bạn cũng sẽ viết gì đó để giới thiệu cho người đọc sản phẩm/dịch vụ. Nếu người đọc mua sản phẩm hoặc sử dụng dịch vụ đó thông qua việc click vào link từ bài viết của bạn thì bạn sẽ nhận được hoa hồng. Đôi khi, doanh nghiệp họ không cần người đọc của bạn phải mua sản phẩm mà chỉ cần thực hiện một hành động là được (hành động đó có thể là tải app của doanh nghiệp, đăng ký thành viên, ứng viên đến thử việc…). Thông thường sẽ có 1 đơn vị trung gian kết nối giữa doanh nghiệp và người làm Affiliate.
Nếu bạn chưa hiểu rõ về hình thức kiếm tiền từ viết lách với traffic này, bạn có thể hình dung: Bạn giống như một người “phát tờ rơi”, nhưng khác với phát kiểu truyền thống ở chỗ:
- Bạn không phải trực tiếp phát ở những địa điểm đông người mà phát trên “internet”
- Bạn không nhận tiền công theo giờ làm mà nhận tiền theo hiệu suất phát tờ rơi.
Cộng tác viên (CTV) hoa hồng theo lượt xem
Trường hợp này đa phần áp dụng với các site lớn (thông thường là site tin tức, giải trí, viết truyện…). Về bản chất thì nó 1 chút của viết thuê, 1 chút của kiếm tiền từ traffic. Cụ thể, tiền của bạn sẽ đến từ 2 nguồn là tiền “công viết” và hoa hồng. Tiền công viết thì khá ít kiểu “tượng trưng”, tiền hoa hồng sẽ được cộng thêm tùy theo số lượt view theo Barem do người thuê đưa ra (còn hiệu quả của view đó như thế nào – một cách tương đối – sẽ là câu chuyện của người thuê bạn).
Theo #giangbec quan sát thì các site này, đa phần bản chất vẫn là kiếm tiền từ Google AdSense và Affiliate, sau đó người ta sẽ “chia” lại 1 phần tiền hoa hồng cho bạn. Đây cũng là hình thức dễ “tung hỏa mù” cho những người mới để lừa đảo, do đó, bạn nên hiểu rõ tiền “hoa hồng” bạn nhận được là từ đâu, cân nhắc xem nó có “hợp lý” không mà quyết định nhé!
—-
Như vậy, có nghĩa là bạn, khi bạn đến với 1 công việc viết lách ở nhóm 2 này thì bạn phải xác định 2 điều:
- “Làm có hiệu quả thì mới có tiền”, đồng nghĩa “nếu không hiệu quả thì thậm chí lỗ công sức đã bỏ ra”.
- Nếu hiệu quả, số tiền kiếm được có thể sẽ là nguồn thu nhập thụ động và không giới hạn.
Thứ ba là: Tiền đến từ “kinh doanh”
Vậy, kinh doanh “món hàng” gì và viết lách thì liên quan như thế nào đến kinh doanh? Cùng #giangbec trả lời từng ý nhé!
Kinh doanh gì? Tất cả mọi thứ như quần áo thời trang, thiết bị điện tử, khóa học, dịch vụ… Và ngay cả những tác phẩm bạn viết ra cũng có thể là sản phẩm để kinh doanh (ví dụ như viết truyện online, viết ebook, viết sách… và bán nó)
Viết lách liên quan gì đến kinh doanh: Nếu như ở nhóm thứ 1, bạn là người viết thuê cho công việc kinh doanh của người khác thì giờ bạn viết để phục vụ cho chính công việc kinh doanh của bạn.
Do đó, theo mình, ở nhóm này bạn cần xác định:
- Vì nó là kinh doanh nên nó sẽ mang đến cơ hội có thu nhập bứt phá trong tương lai NHƯNG,
- Bản chất tiền vẫn đến từ hoạt động kinh doanh, viết lách chỉ là một kỹ năng trong tổ hợp nhiều thứ giúp bạn kiếm tiền từ công việc kinh doanh này. Và câu chuyện kinh doanh là 1 câu chuyện hoàn toàn khác và vĩ mô hơn rất nhiều câu chuyện viết lách bạn nhé!
—–
Tóm lại nội dung của toàn bộ bài viết này, việc bạn nghe về việc ai đó kiếm được vài trăm triệu từ viết lách thì cũng không phải là việc “bất khả thi”. Tuy nhiên, vì đó là nhóm thiểu số và họ cũng đã phải đánh đổi nhiều thứ như thời gian, tiền bạc, công sức mới có được.
Do đó, nếu quyết định “dấn thân” chinh phục con số mơ ước đó bạn hãy chuẩn bị “vũ khí” thật tốt nhé! #giangbec chúc bạn thành công!
#giangbec
