• Home
  • Content
  • Bài test content
  • Chuyện nghề
  • Review sách content
  • Về Giang Béc
No Result
View All Result
Giang Béc
  • Home
  • Content
  • Bài test content
  • Chuyện nghề
  • Review sách content
  • Về Giang Béc
No Result
View All Result
Giang Béc
No Result
View All Result

Hoán dụ là gì? Phân loại và Phân biệt | Ví dụ cụ thể

giangbec by giangbec
8 Tháng Năm, 2022
in Content
Reading Time: 7 mins read

Hoán dụ là gì và hoán dụ có những loại nào? Lần này chúng ta sẽ cùng tìm hiểu khái niệm mới, hoán dụ – một biện pháp tu từ được sử dụng rất phổ biến trong văn học và cuộc sống.

hoán dụ là gì

Mục Lục

  • 1. Khái niệm hoán dụ?
  • 2. Phân loại
    • 2.1. Lấy một bộ phận để gọi toàn thể
    • 2.2. Lấy vật chứa đựng để gọi vật bị chứa đựng
    • 2.3 Lấy dấu hiệu của sự vật để gọi sự vật
    • 2.4 Lấy cái cụ thể để gọi cái trừu tượng
  • 3. Phân biệt hoán dụ và ẩn dụ
  • 4. Hoán dụ trong thơ văn và đời sống

1. Khái niệm hoán dụ?

Hoán dụ là gọi tên của một sự vật, hiện tượng, khái niệm này bằng tên của một sự vật, hiện tượng, khái niệm khác có quan hệ gần gũi với nó nhằm làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.

Ví dụ:

“Bàn tay ta làm nên tất cả

Có sức người sỏi đá cũng thành cơm”

(Hoàng Trung Thông)

Hai câu thơ trên tác giả đã vận dụng biện pháp hoán dụ, dùng hình ảnh “bàn tay ta” để chỉ người lao động, đề cao sức mạnh lao động của con người, có thể cải tạo thiên nhiên. Thông qua đó cũng làm rõ vai trò to lớn của lao động, sáng tạo, nhắc nhở chúng ta phải chăm chỉ thì mới có thể thu được thành quả.

2. Phân loại

Căn cứ vào cách sử dụng mà chúng ta có thể phân hoán dụ thành bốn kiểu thường gặp như dưới đây:

Có mấy loại hoán dụ?
Phân loại hoán dụ

Chúng ta cùng theo dõi những ví dụ sau để hiểu rõ hơn về hoán dụ cũng như những kiểu hoán dụ thường gặp trong văn thơ lẫn đời sống hằng ngày:

2.1. Lấy một bộ phận để gọi toàn thể

Ví dụ:

“Áo nâu liền với áo xanh.

Nông thôn cùng với thành thị đứng lên.”

(Tố Hữu)

Đoạn trích trên là một ví dụ điển hình của phép hoán dụ lấy một bộ phận để gọi toàn thể. Màu áo nâu ở đây chỉ người nông dân, gắn liền với nông thôn. Màu áo xanh chỉ người công nhân, gắn liền với thành thị.

2.2. Lấy vật chứa đựng để gọi vật bị chứa đựng

Ví dụ:

Hoa không những học giỏi mà còn tốt bụng, cô bé được thầy cô lẫn cả lớp quý mến.

Hôm nay Tuấn cắt kiểu tóc mới. Buổi chiều đi học, cậu vừa bước vào lớp, cả phòng liền ồ lên.

“Cả lớp”, “cả phòng” ở đây dùng để chỉ tất cả các thành viên trong lớp học của Hoa và Tuấn. Đây là phép hoán dụ lấy vật chứa đựng để gọi vật bị chứa đựng.

2.3 Lấy dấu hiệu của sự vật để gọi sự vật

Ví dụ: Hôm nay sân trường có trận đá bóng, Hoa đến cổ vũ cho lớp mình. Hoa mặc chiếc áo màu đỏ thật nổi bật. Hoa đang loay hoay tìm chỗ ngồi bỗng nghe tiếng gọi: “Này, áo đỏ ơi, bên này còn chỗ ngồi nè!”. Hoa quay đầu nhìn lại.

Trong đoạn văn này, nhân vật lấy dấu hiệu là chiếc áo đỏ Hoa đang mặc để gọi Hoa (lấy dấu hiệu của sự vật để gọi sự vật).

2.4 Lấy cái cụ thể để gọi cái trừu tượng

Ví dụ:

“Một cây làm chẳng nên non

Ba cây chụm lại nên hòn núi cao”.

(Tục ngữ)

Hoán dụ là gì?

Một cây là số lượng ít, đơn lẻ, ám chỉ sự không đoàn kết, rất khó để làm nên việc lớn. Ba cây là số lượng nhiều, chụm lại ý chỉ sự đoàn kết. Đoàn kết sẽ tạo nên sức mạnh, dẫn đến sự thành công. Đây là phép hoán dụ lấy cái cụ thể để gọi cái trừu tượng.

3. Phân biệt hoán dụ và ẩn dụ

Ẩn dụ là gọi tên của một sự vật, hiện tượng này bằng tên của một sự vật, hiện tượng khác có nét tương đồng với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.

Vậy hoán dụ và ẩn dụ có những điểm tương đồng hay khác biệt nào, cùng #giangbec theo dõi nội dung so sánh dưới đây:

Giống nhau: Ẩn dụ hay hoán dụ đều là gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật, hiện tượng khác nhằm làm tăng sức gợi hình gợi cảm cho sự diễn đạt.

Khác nhau:

+ Hoán dụ: Dựa trên mối quan hệ tương cận (có quan hệ gần gũi nhau) giữa các sự vật, hiện tượng.

Ví dụ: “Đầu xanh có tội tình gì. Má hồng đến quá nửa thì chưa thôi” (Truyện Kiều – Nguyễn Du)

Đầu xanh ám chỉ người trẻ tuổi. Má hồng chỉ người con gái đẹp. Tác giả dùng hai từ này để miêu tả về nàng Kiều, làm người đọc người nghe dễ hình dung.

+ Ẩn dụ: Dựa trên mối quan hệ tương đồng (có đặc điểm giống nhau) giữa các sự vật, hiện tượng.

Ví dụ: “Nước non lận đận một mình. Thân cò lên thác, xuống ghềnh bấy nay.” (Ca dao)

Phép ẩn dụ để ví thân cò như người nông dân, cả hai đều có những điểm giống nhau, phải vất vả lao động hằng ngày để có cái ăn.

4. Hoán dụ trong thơ văn và đời sống

Giống như nhiều biện pháp nghệ thuật khác, hoán dụ cũng được các tác giả sử dụng khá nhiều trong văn thơ, trong ca dao, trong tục ngữ và cả trong đời sống hằng ngày. Dựa theo quan hệ gần gũi giữa các sự vật, hiện tượng mà hoán dụ làm người đọc, người nghe có thể dễ dàng liên tưởng, dễ dàng hình dung được sự vật, hiện tượng đó.

 “Áo chàm đưa buổi phân li

Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay”

(Việt Bắc, Tố Hữu)

Bằng biện pháp hoán dụ, nhà thơ Tố Hữu đã dùng hình ảnh chiếc áo chàm quen thuộc để gọi đồng bào Việt Bắc, hình ảnh đó khiến câu thơ như sống lại, một bức tranh buồn ngày chia li hiện lên một cách chân thực trước mắt người đọc, khắc họa rõ nét niềm lưu luyến không rời của đồng bào Việt Bắc với các chiến sĩ cách mạng thời bấy giờ.

Cuối cùng, giá trị mà một tác phẩm mang lại không chỉ nằm ở nội dung mà còn ở cả nghệ thuật. Nếu biết cách vận dụng hợp lý các biện pháp tu từ thì câu văn sẽ trở nên sinh động, gần gũi hơn trong lòng người đọc, người nghe.

Giang Béc

Share265Tweet166Share66
Previous Post

Danh từ là gì? Đặc điểm và Phân loại | Ví dụ cụ thể

Next Post

Ẩn dụ là gì? Phân loại và tác dụng | Ví dụ cụ thể

giangbec

giangbec

BÀI VIẾT LIÊN QUAN

từ tượng thanh từ tượng hình giangbec
Content

Từ tượng hình, từ tượng thanh – Ví dụ cụ thể & Dễ hiểu

28 Tháng Mười, 2022

Bài viết này chúng ta cùng tìm hiểu về từ tượng hình, từ tượng thanh và cùng nhau phân tích ví dụ để hiểu rõ hơn tác dụng của nó. 1. Định nghĩa 1.1. Từ tượng hình Là từ...

tình thái từ là gì giangbed
Content

Tình thái từ là gì? Phân loại và chức năng

1 Tháng Một, 2022

Tình thái từ là gì? Có những loại tình thái từ nào? Bài viết này chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về khái niệm tình thái từ, phân loại cũng như chức năng của nó trong câu. 1....

từ đồng âm đồng nghĩa giangbec
Content

Từ đồng âm và Từ đồng nghĩa | Phân biệt và Ví dụ

1 Tháng Một, 2022

“Con ngựa đá con ngựa đá” , “Hổ mang bò trên núi”, ... đều là những cách chơi chữ vận dụng từ đồng âm, từ đồng nghĩa quen thuộc mà chúng ta thường nghe, vậy từ đồng âm là...

khoi-ngu-la-gi
Content

Khởi ngữ là gì? | Cách dùng và Ví dụ cụ thể

29 Tháng Mười Hai, 2021

Khởi ngữ là gì? Bài viết lần này chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về khái niệm khởi ngữ cũng như tác dụng của khởi ngữ trong giao tiếp. 1. Khởi ngữ là gì? Cách nhận biết khởi...

Trả lời Hủy

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

e-book-viet-lach-freelancer-writer

GIỚI THIỆU

Giang Béc

Freelance Content Writer

Chào bạn, mình là Giang Béc - một freelance content writer bình thường và blog này viết về những câu chuyện giản dị xung quanh công việc của mình!

Tìm hiểu Kiến thức SEO

DANH MỤC BÀI VIẾT

  • Bài test content (4)
  • Chuyện nghề (11)
  • Content (27)
  • Review sách content (3)

BÀI VIẾT MỚI

  • cach-su-dung-dau-cau-trong-bai-viet-content

    Cách sử dụng dấu câu trong soạn thảo văn bản – Ví dụ cụ thể

    28393 shares
    Share 11357 Tweet 7098
  • Cách làm thơ đơn giản | Ví dụ dễ hiểu | Các bước cụ thể

    12124 shares
    Share 4849 Tweet 3031
  • Thành phần của câu: Phân loại câu – Ví dụ

    5702 shares
    Share 2280 Tweet 1425
  • [100+] Những câu chào tương tác hay bán hàng online trên facebook

    3489 shares
    Share 1395 Tweet 872
  • Một số cách chơi chữ – Ví dụ cụ thể

    3006 shares
    Share 1202 Tweet 752

© Copyright 2023 by Giang Béc – Freelance Content Writer

No Result
View All Result
  • Home
  • Content
  • Bài test content
  • Chuyện nghề
  • Review sách content
  • Về Giang Béc